The Digital Futurist (ตอนที่ 578) Clubhouse: Rationales behind the Phenomenon

“ชวนผู้อ่านร่วมพิจารณาประเด็นหลักการและเหตุผลเบื้องหลังความสำเร็จของคลับเฮ้าส์ (Clubhouse) แอปพลิเคชันที่ได้รับการประเมินมูลค่าสูงขึ้นเป็น 1 พันล้านดอลลาร์ ภายในเวลาเพียงไม่นานด้วยทีมงานเพียงไม่กี่ชีวิตในเชิงการตอบสนองความต้องการของมนุษย์

คลับเฮ้าส์ (Clubhouse) เป็นแอปพลิเคชันพูดคุยด้วยเสียง ที่ต้องได้รับเชิญจึงจะเข้าใช้งานได้ต่างจากแอปพลิเคชันฟรีอื่นทั่วไปที่ติดตั้งแล้วก็สามารถใช้งานได้ทันที เริ่มต้นรองรับเพียงระบบปฏิบัติการ iOS เท่านั้น แอปพลิเคชันนี้ถือว่าเป็นแพลตฟอร์มสื่อสังคมออนไลน์รูปแบบใหม่

ที่ผสมผสานกิจกรรมบนโลกความจริง (Physical world) ที่บางท่านคุ้นเคยอย่าง การเข้าร่วมสัมมนา การเข้าสายโทรพูดคุยกับผู้จัดรายการวิทยุ การประชุมทางโทรศัพท์ (Conference call) ผนวกเข้ากับบรรยากาศงานเลี้ยงที่บ้าน เข้าไว้ในแอปพลิเคชันนี้

ตามที่ทุกท่านทราบกันดีว่า การสื่อสารด้วยเสียงมีมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ เป็นช่วงเวลาก่อนที่มนุษย์จะประดิษฐ์ตัวอักษรขึ้นมาใช้ในการสื่อสาร และบันทึกเหตุการณ์ต่างๆ การสื่อสารของเด็กก็เริ่มจากการพูดและการฟัง จึงเรียกได้ว่าแอปพลิเคชันนี้นำการสื่อสารพื้นฐานของมนุษย์ มาประยุกต์ใช้ในยุค 5G ด้วยการออกแบบการใช้งานอย่างน่าสนใจ

จากแอปพลิเคชันจนเกิดเป็น ปรากฏการณ์ (Phenomenon) ที่ต้องจับตามองอย่างใกล้ชิด โดยเราจะมาร่วมศึกษาความสำเร็จของแอปพลิเคชัน_Clubhouse ที่ได้รับการประเมินมูลค่าสูงขึ้นเป็น 1 พันล้านดอลลาร์ ภายในเวลาเพียงไม่นานด้วยทีมงานเพียงไม่กี่ชีวิตไปด้วยกัน

การทำความเข้าใจ พฤติกรรมมนุษย์ (human behavior) มีความสัมพันธ์กับศาสตร์หลายด้าน โดยเฉพาะทางด้านจิตวิทยา เมื่อพิจารณาแอปพลิเคชันที่ประสบความสำเร็จในยุคดิจิทัลอย่างทุกวันนี้ พบว่ามีความเข้าใจ พฤติกรรม ความต้องการของมนุษย์อย่างลึกซึ้งคลับเฮ้าส์ (Clubhouse) ก็เช่นเดียวกัน เรามาพิจารณาประเด็นหลักการและเหตุผลเบื้องหลังความสำเร็จของแอปพลิเคชันนี้ในเชิงความเข้าใจมนุษย์กัน

FEAR OF MISSING OUT (FOMO)

ธรรมชาติของมนุษย์ซึ่งเป็นสิ่งมีชีวิตที่ต้องการสังคมเป็นพื้นฐาน ความกลัวที่จะพลาดโอกาส ข้อมูลข่าวสารที่สำคัญ โดยเฉพาะในยุคที่สังคมขับเคลื่อนด้วยข้อมูล (Data-driven society) แต่ละคนกลัวว่าตนเองจะตกข่าว ตกเทรนด์ เมื่ออยู่ในวงสนทนาไม่รู้ว่าคนในกลุ่มพูดคุยอะไรกัน

ผู้ประกอบการก็กลัวว่าจะตามแนวโน้มการตลาดที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วไม่ทัน จึงเห็นคนทั่วไป องค์กรขนาดเล็กใหญ่ ต่างร่วมวงเข้าสู่แพลตฟอร์ม (platform) ที่ถูกกล่าวถึงอย่าง_Clubhouse นี้

EXCLUSIVITY

ใครๆ ก็อยากเป็นคนสำคัญ คลับเฮ้าส์ (Clubhouse) ต่างจากแอปพลิเคชันอื่น โดยจำเป็นต้องได้รับคำเชิญ (invitation) เพียงแค่ติดตั้งและสร้างบัญชีผู้ใช้จะยังไม่สามารถใช้งานได้ มีลักษณะคล้ายกับการเข้าร่วมคันทรีคลับ คุณต้องได้รับเชิญจากสมาชิกก่อน เป็นการสร้างให้ผู้ใช้งานรู้สึกเป็นคนพิเศษ แม้จะเป็นเพียงในโลกดิจิทัลก็ตาม

ช่วงแรกๆ มีความต้องการคำเชิญ (invitation) เพื่อเข้าใช้งานแอปพลิเคชันนี้สูงมาก จนมีการซื้อขายกันทั้งในบ้านเราและต่างประเทศ ซึ่งก็เป็นไปตามหลักเศรษฐศาสตร์

การที่ผู้ใช้สามารถฟังการสนทนา การสัมภาษณ์ การพูดคุยระหว่างคนที่ประสบความสำเร็จ ผู้เชี่ยวชาญในสาขาต่างๆ คล้ายกับการเข้าฟังพอดแคสต์ (podcast) แต่แตกต่างที่เป็นการถ่ายทอดเสียงสด และสามารถสอบถาม หรือร่วมวงสนทนาได้

ถ้าได้พูดคุยกับผู้ที่ประสบความสำเร็จในเรื่องเทคโนโลยีอย่าง Elon Musk, Bill Gates และ Mark Zuckerberg การได้ร่วมวงสนทนาเดียวกันกระทบไหล่คนดังเป็นเรื่องยาก แต่สามารถเกิดขึ้นได้ด้วยแอปพลิเคชันนี้ ทำให้ผู้ใช้รู้สึกเป็นคนพิเศษ

การออกแบบแอปพลิเคชันได้ลงรายละเอียดไว้อย่างดี การแสดงไอคอนชื่อผู้ร่วมในแต่ละห้อง จะมีการแบ่งว่าใครเป็นผู้สนทนาบนเวที คล้ายกับเวทีเสวนาทางวิชาการ ถัดลงมาก็จะมีกลุ่มผู้ที่ถูกติดตามโดยคนที่กำลังร่วมวงสนทนา สร้างให้เห็นว่าเป็นกลุ่มคนสำคัญที่น่าติดตามถูกแสดงอยู่แถวบน

จากการสังเกตพบว่าคนที่ติดตาม (follow) ซึ่งกันและกันจะถูกจัดให้อยู่ติดกัน เป็นลักษณะเช่นเดียวกันเวลาเราไปงานสัมมนาใด เราก็มักจะไปนั่งข้างๆ คนรู้จักคุ้นเคยกัน นับเป็นการออกแบบแอปพลิเคชันให้เสมือนจริงในประเด็นนี้

INFLUENCER

คำว่า Influencer มีความสำคัญต่อทั้งผู้บริโภคและผู้ประกอบการ เป็นที่ทราบกันดีว่าผู้บริโภคส่วนน้อยที่จะเชื่อการพูดถึงข้อดีของสินค้าบริการที่มาจากเจ้าของผลิตภัณฑ์เอง ทำให้ Influencer เพิ่มความสำคัญ และถูกกล่าวถึงทุกครั้งที่มีปรากฏการณ์ลักษณะเช่นนี้เกิดขึ้น

เป็นที่ยอมรับกันว่า Influencer คนสำคัญที่ทำให้แอปพลิเคชันนี้โด่งดังได้เพียงชั่วข้ามคืนก็คือ Elon Musk วิศวกรและนักประดิษฐ์ชื่อดังของโลก ผู้ก่อตั้งและผู้บริหารของ Tesla และ SpaceX นั่นเอง

ผู้มีอิทธิพลบนสื่อสังคมออนไลน์ เป็นคนนำเสนอคอนเทนต์ ข้อมูล สาระ เผยแพร่ตามแพลตฟอร์มต่างๆ ทั้งที่เป็นการเขียน สื่อสารด้วยภาพ และวิดีโอ คลับเฮ้าส์ได้เข้ามาเปิดโอกาสสร้าง Influencer หน้าใหม่ และเสริมช่องทางเข้าถึงผู้บริโภคในวงกว้างมากขึ้นกับ Influencer รายเดิม

ช่วงแรกของแอปพลิเคชันเราสามารถเข้าถึงผู้ใช้งานได้อย่างเป็นวงกว้าง ไม่ถูกปิดกั้นเหมือนบางแพลตฟอร์มในปัจจุบัน ท่านใดมีทักษะการสื่อสารได้อย่างคล่องแคล่ว บริหารสถานการณ์ที่แตกต่างจากรูปแบบในแพลตฟอร์มเดิมได้ดี ก็สามารถใช้ประโยชน์จากแพลตฟอร์มนี้ได้คุ้มกับพลังที่ต้องทุ่มเทไป เนื่องจากเป็นการถ่ายทอดสดที่มีคนร่วมสนทนาได้อย่างเสรี

เราได้ร่วมพิจารณาหลักการและเหตุปัจจัยความสำเร็จบางประการของ คลับเฮ้าส์ ไปแล้วในตอนนี้ สำหรับตอนหน้า เราจะพิจารณาการใช้งานสำหรับผู้ใช้งานทั่วไป องค์กรขนาดเล็กขนาดใหญ่ หน่วยงานภาครัฐและเอกชน จะประยุกต์นำแอปพลิเคชันนี้ไปใช้อย่างไร

เพื่อเสริมประสิทธิภาพการทำงาน เสริมการดำเนินงาน พร้อมการใช้งานอย่างมีสติเข้าใจถึงประเด็นความปลอดภัยทางไซเบอร์ (Cybersecurity) และ ความเป็นส่วนตัว (Privacy) ที่มีความสำคัญยิ่งในยุคดิจิทัลอย่างทุกวันนี้

REFERENCES

Harvard Business Review, “FOMO Sapiens: Leaders overcome FOMO and choose what they want in work and life,”. Retrieved 2021-03-05.
Lorenz, Taylor, “Clubhouse Makes Way for Influencers,” The New York Times. Retrieved 2021-03-05.
Ryan, Jackson, “Elon Musk talks Mars, Neuralink and Dogecoin in surprise Clubhouse interview,” CNET. Retrieved 2021-03-05.